Tien oorzaken die het ziekteverzuim beïnvloeden
Herman Sars - Sars Personeelsadvies


Hebt u zicht op de oorzaken van het verzuim bij uw organisatie? En weet u ook wanneer u het verzuim kunt beïnvloeden, ook al lijkt deze niet hoog?

Uit onderzoek van Mercer blijkt slechts 35% van de werkgevers/leidinggevenden te weten waardoor hun medewerkers verzuimen en slechts 27% weet wat ziekteverzuim kost voor de onderneming.

Naar verwachting ligt hier voor u een uitdaging, omdat "1% ziekteverzuim = minimaal 2% loonkosten". U  kunt dus niet alleen een betere werkgever zijn, maar ook nog loonkosten besparen door aandacht te schenken aan het verzuim binnen uw organisatie.

"Ziek is ziek", maar ziekteverzuim (ook wel arbeidsverzuim genoemd) kan voorkomen, beheerst en beïnvloed worden, waardoor het verzuim lager kan zijn. Verzuim is een keuze van u als werkgever en voor uw medewerker. Aandacht hiervoor is altijd belangrijk. Óók wanneer het verzuim laag is. Bij een laag verzuim is vaak beïnvloeding mogelijk en zijn er resultaten te boeken, al is het maar om in ieder geval er voor te zorgen dat het verzuim ook niet stijgt.

Om het verzuim te beïnvloeden is het als eerste belangrijk te weten door welke oorzaken het ziekteverzuim beïnvloed kan worden. Wanneer u deze in beeld hebt gebracht, kunt u maatregelen treffen.

In dit kader zijn er heel veel oorzaken aan te wijzen die belangrijk zijn om te weten, daadwerkelijk aandacht aan te schenken, maar het liefst te voorkomen. Enkele hiervan zijn:

 

  1. Weinig aandacht voor verzuim door leidinggevenden
    Het geen aandacht geven aan het ziek zijn van medewerkers kan op verschillende manieren invloed hebben op het verzuim van een medewerker. Enkele voorbeelden zijn:
    Een medewerker vindt het aan de ene kant prettig wanneer er belangstelling voor hem is. Belangstelling voor het ziek zijn, maar ook voor het voorkomen van ziektes. Dit levert tevredenheid, waardering en motivatie op bij de werknemer.
    Anderzijds kan het ook een tegenovergestelde uitwerking hebben. Aandacht wordt, door de medewerker die (te) snel ziek thuis blijft, als een signaal gezien van "Dat kan niet meer, mijn verzuim wordt gezien en ik wordt in de gaten gehouden".
  2. Geen registratie van kort verzuim
    Vaak wordt gedacht dat het geen zin heeft om kort verzuim van één of enkele dagen niet te registreren. In deze situatie heeft de leidinggevende echter ook geen beeld van het aantal malen dat een medewerker ziek is (verzuimfrequentie). Belangrijk is echter om rekening te houden met het feit dat ruim 50% van de medewerkers met een hoge verzuimfrequentie uiteindelijk langdurig ziek wordt. Door registratie wordt tevens zichtbaar of er mogelijk een opvallend patroon is terug te vinden in de ziekmeldingen. Misbruik wordt hierdoor vaak zichtbaar.
  3. Slechte arbeidsomstandigheden / werkplekinrichting
    De werkplekinrichting heeft direct te maken met de veiligheid, gezondheid en daarmee het welzijn van de medewerkers. Voorbeelden hiervan zijn:
    Onvoldoende gehoorbescherming in lawaaierige ruimtes leidt tot gehoorschades of ernstigere uitval. Wanneer een medewerker aan een te laag of te hoog bureau werkt ontstaan klachten aan o.a. nek en schouder met bijvoorbeeld hoofdpijnen als gevolg. Maar ook het niet zorgen voor een veilige werkomgeving en gereedschappen in een werkplaats of op een bouwplaats geeft risico’s op bedrijfsongevallen.
  4. Werkdruk en stress
    Meestal komen eerst de prestaties van een medewerker onder druk te staan wanneer er sprake is van een hoge werkdruk en stress. Vervolgens leidt dit tot extra verzuim. Is er sprake van een kort hogere werkdruk, dan zal de schade en het verzuim meevallen. Is er sprake van langdurig hoge werkdruk, dan loopt u een groot risico dat medewerker deze druk niet aankunnen en ziek worden. Bij de aandacht hiervoor is het vooral belangrijk om na te gaan of er sprake is van een hoge werkdruk of een werkdrukgevoel. De wijze waarop en waaronder werkzaamheden moeten worden uitgevoerd kunnen het gevoel veroorzaken van werkdruk. De aanpak hierbij is anders dan bij echter hoge werkdruk.
  5. Pestgedrag en discriminatie op de afdeling
    Uit onderzoek over arbeidsomstandigheden (TNO 2012) blijkt dat gemiddeld 15,9% van de medewerkers in meer of mindere mate last heeft gehad van pesten. Verder heeft 5,7% van de medewerkers last gehad van enige vorm van discriminatie. Een hele grote groep medewerkers komt hierdoor in psychische nood met verzuim tot gevolg. Verder heeft het grote invloed op de prestaties van de medewerkers. Een ander risico hierbij dat u loopt is dat, door het feit dat vaak de betere medewerkers (bijvoorbeeld uit jaloezie) gepest worden, dat zij een andere baan gaan zoeken. Binnenkort komt hiervoor een digitaal portaal beschikbaar voor werkgever én werknemers die de ruimte geeft om zaken bespreekbaar te maken, maar ook om vragen te stellen over pesten op het werk. Sars Personeelsadvies zal hieraan bijdragen.
  6. Misbruik door en een lage drempel bij medewerkers om ziek te melden
    Helaas komt het voor dat medewerkers gebruik maken van ziekmeldingen in situaties dat zij echt niet ziek zijn (zwart verzuim) om extra vrij te kunnen zijn of om bijvoorbeeld zieke kinderen op te vangen. Ook komt het voor dat een medewerker bij elk koudje of pijntje (te) snel thuis blijft, terwijl er zonder problemen gewoon gewerkt zou kunnen worden.
  7. Alcohol en drugs
    Duidelijk mag zijn dat het gebruik van alcohol en drugs risico’s met zich meebrengen op de werkplek die bedrijfsongevallen of uitval op andere wijze tot gevolg kan hebben. In deze situaties zal het verzuim sterk stijgen maar kan ook schade tot gevolg hebben door een slechte concentratie etc.. Uitgegaan wordt dat in elke organisatie bij 5% van de medewerkers daadwerkelijk sprake is problematisch gebruik van alcohol of drugs.
  8. Organisatieveranderingen / reorganisaties / inkrimpingen
    Veranderingen in welke vorm dan ook heeft vaak gevolgen voor het gevoel van welzijn bij een medewerker. Er kunnen vragen opkomen, zoals: “Waar gaat het met de veranderingen naartoe? Kan ik die veranderingen wel bijbenen? Welke gevolgen heeft het voor mijn baan? en kan ik me niet beter ziek melden om ontslag te voorkomen? ”. Veel gedachten die de motivatie, concentratie en inzet van de medewerker kunnen beïnvloeden. Afhankelijk van de mate waarin dit een rol speelt bij de medewerker kan het leiden tot verzuim die vaak ook nog van lange duur is.
  9. Schulden bij werknemers
    Het hebben van een problematische schuldsituatie kan van invloed zijn op de concentratie en motivatie van een medewerker. Uiteindelijk kan dit weer leiden tot ziekteverzuim.
    Schulden bij medewerkers zijn bijvoorbeeld vaak te herkennen aan het geld lenen bij collega’s of het vragen van voorschotten op het salaris of vakantiegeld en loonbeslagen die bij de werkgever terecht komen.
  10. Hygiëne op de werkvloer
    We worden steeds vaker en langer ziek door griepvirussen. De laatste griepgolf van 2012/2013 heeft zelfs tot een record geleid, omdat de griep in week 15 al meer dan 16 weken voortduurde. Werknemers kunnen natuurlijk overal de griep oplopen. Daar kunt u als werkgever niets aan doen. U hebt wel de mogelijkheid om hierop invloed uit te oefenen door zorg te dragen voor een goede hygiëne op de werkvloer en hygiënisch handelen van uw medewerkers. Hiernaast kunt u natuurlijk overwegen om de medewerkers een griepprik aan te bieden. Let wel, dit is ook geen garantie dat die medewerkers geen griep krijgen, maar heeft vaak wel een invloed op het verzuim.

Heeft u vragen hierover of wenst u advies en ondersteuning, dan kan u natuurlijk altijd contact met ons opnemen.

Tijdens de workshop Personeelsbeleid die Sars Personeelsadvies verzorgt voor Business In Zicht zal ziekteverzuim ook worden besproken.

 


Terug naar het overzicht